Doç. Dr. Dilek KANMAZ
Özet
Tüberküloz (TB), halk sağlığı için halen bir tehdit olmaya devam etmektedir. İzoniazid (H) erken bakterisidal aktivitesi de göz önüne alındığında, TB tedavisinde önemli bir ilk seçenek ajandır. H direnci en sık görülen direnç paternidir. H’a karşı gelişen direnç tedavi başarısını düşürür ve rifampisin (R) gibi diğer birinci basamak ilaçlara direnç kazanma riskini, dolayısıyla çoklu ilaca dirençli (ÇİD) TB
riskini artırır. 1970’lerde ve 1980’lerde yapılan çalışmalar, H dirençli vakalarda ilk basamak ilaçlarla tedavide yüksek başarı oranları gösterdi. Bizim ulusal tüberküloz ve tanı rehberimiz de INH direncinde (Hr) birinci basamak ilaçlarla tedaviyi önermektedir. Bununla birlikte, son veriler, yalnızca birinci basamak ilaçlarla tedavi edilen H’a dirençli TB hastalarında tedavi sonuçlarının kötü olduğunu göstermiştir. Son sistematik meta analizlere dayanarak, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2019’da ilaca dirençli TB ile ilgili bir kılavuz yayınladı. Temel önerileri, altı ay boyunca, R, Etambutol (E), Pirazinamid (Z), levofloksasin (Lfx) ile tedavi ve enjekte edilebilir ajanların eklenmemesidir. Kılavuz ayrıca, HRZE-Lfx rejimine başlamadan önce R’e direncin dışlanmasının önemini vurgulamaktadır. Bununla birlikte, bu öneriler, randomize kontrollü çalışmalara değil gözlemsel çalışmalara dayanmaktadır. Bu nedenle, H rezistansında optimal tedavi önerileri için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.